Endometriozis (Çikolata Kisti)

Endometriozis, kadınların yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen, sık görülen bir jinekolojik rahatsızlıktır. Halk arasında "çikolata kisti" olarak da bilinen bu durum, adet döngüsü sırasında şiddetli ağrı ve kısırlık gibi sorunlara yol açabilir. Prof. Dr. Nihal Dolgun olarak, endometriozis hakkında kapsamlı bilgiler sunarak, bu rahatsızlıkla başa çıkmanızda yardımcı olmayı amaçlıyoruz.

Endometriozis Nedir?

Endometriozis, rahim iç tabakasının (endometrium) rahim dışında, özellikle karın boşluğunda ve pelviste büyümesiyle karakterize bir durumdur. Bu dokular, adet döngüsü boyunca hormonal değişimlere yanıt vererek kalınlaşır, parçalanır ve kanar. Ancak, rahim dışındaki bu dokuların vücuttan atılma şansı olmadığından, çevre dokularda iltihaplanma, yara dokusu ve kistler oluşur. Bu kistlere "çikolata kisti" denir, çünkü içerdikleri kan, zamanla koyu kahverengi bir sıvıya dönüşür.

Endometriozisin Belirtileri

Endometriozis belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak yaygın belirtiler şunlardır:

• Adet Sancıları: Adet dönemlerinde şiddetli ağrı (dismenore).
• Pelvik Ağrı: Adet dönemi dışında da pelvik bölgede sürekli veya aralıklı ağrı.
• Cinsel İlişki Sırasında Ağrı: Cinsel ilişki sırasında veya sonrasında ağrı (dispareuni).
• Bağırsak ve Mesane Problemleri: Adet dönemlerinde bağırsak hareketlerinde ağrı, ishal, kabızlık veya mesane problemleri.
• Kısırlık: Endometriozisli kadınlarda kısırlık oranı yüksektir.

Endometriozisin Nedenleri

Endometriozisin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, bazı teoriler öne sürülmüştür:

• Retrograd Menstrüasyon: Adet kanının, fallop tüpleri aracılığıyla geri akarak karın boşluğuna ulaşması.
• Genetik Faktörler: Ailede endometriozis öyküsü olan kadınlarda risk artar.
• Bağışıklık Sistemi Bozuklukları: Vücudun yanlışlıkla rahim dışındaki endometriyal dokuları yok edememesi.

Endometriozis Tanısı

Endometriozis tanısı koymak zor olabilir, çünkü belirtileri diğer jinekolojik rahatsızlıklarla karışabilir. Tanı koymak için kullanılan yöntemler şunlardır:

• Pelvik Muayene: Doktorunuz, pelvik bölgede anormallikler olup olmadığını kontrol eder.
• Ultrason: Yumurtalık kistlerini ve endometriyal implantları tespit etmek için kullanılır.
• MRI: Pelvik bölgenin detaylı görüntülerini sağlar.
• Laparoskopi: Endometriozisin kesin tanısı için kullanılan cerrahi bir prosedürdür. Bu işlem sırasında, doktor karın boşluğuna küçük bir kamera ile bakar ve gerekirse doku örnekleri alır.

Endometriozis Tedavi Yöntemleri

Endometriozis tedavisinde, belirtileri hafifletmek ve komplikasyonları önlemek amacıyla çeşitli yöntemler kullanılır:

• Ağrı Kesiciler: Adet sancılarını ve pelvik ağrıyı hafifletmek için nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) kullanılır.
• Hormon Tedavisi: Hormon seviyelerini düzenleyerek endometriozis dokularının büyümesini kontrol altına alır.
• Cerrahi Müdahale: Endometriozis dokularını ve kistleri çıkarmak için laparoskopik cerrahi uygulanabilir.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve stresten uzak durma gibi yaşam tarzı değişiklikleri, belirtilerin yönetilmesine yardımcı olabilir.

Endometriozis ve Kısırlık

Endometriozis, kısırlıkla ilişkili bir durumdur. Endometriozisli kadınların yaklaşık %30-50'si kısırlık yaşayabilir. Tedavi seçenekleri arasında hormon tedavisi, cerrahi müdahale ve yardımcı üreme teknikleri (IVF gibi) yer alır.

Endometriozis, yaşam kalitesini düşüren ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilen bir rahatsızlıktır. Erken tanı ve uygun tedavi ile bu rahatsızlığın etkilerini en aza indirmek mümkündür. Sağlığınızla ilgili her türlü sorunuz ve endişeniz için bize ulaşmaktan çekinmeyin.